Trang ChủCác hệ thống phòng không của Iran, bao gồm khí tài do Nga sản xuất và khí tài được sản xuất trong nước, đã không thể ngăn chặn đợt tập kích bằng tên lửa hành trình Tomahawk do Mỹ thực hiện trong chiến dịch “Búa đêm”.
Tor-M1 là mẫu tên lửa phòng không tầm ngắn do Nga sản xuất. Ảnh: Wikipedia.
Theo tờ Defense Express của Ukraine, trong chiến dịch “Búa đêm” nhằm vào 3 cơ sở hạt nhân của Iran vào ngày 22/6, Mỹ đã ném 12 siêu bom GBU-57 nhằm vào cơ sở hạt nhân Fordow và 2 quả khác xuống cơ sở ở Natanz. Đồng thời, tàu ngầm hạt nhân USS Georgia, lớp Ohio, phóng 30 tên lửa hành trình Tomahawk nhằm vào các cơ sở Natanz và Isfahan của Iran.
Tomahawk là mẫu tên lửa hành trình bay ở tốc độ cận âm cao và độ cao thấp, sử dụng hệ thống dẫn đường được thiết kế riêng cho nhiệm vụ và đường bay liên tục thay đổi để né tránh các hệ thống phòng không. Mỹ lần đầu sử dụng tên lửa Tomahawk trong trong Chiến dịch Bão táp Sa mạc năm 1991. Đến nay, hơn 2.300 tên lửa Tomahawk đã được quân đội Mỹ triển khai trong chiến đấu, bao gồm các hoạt động tác chiến ở Libya và Syria.
Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, đại tướng Dan Caine từng cho biết, không có dấu hiệu phòng không Iran đáp trả.
Đây là thông tin gây chú ý bởi Iran đã bố trí các hệ thống phòng không ở cơ sở hạt nhân từ trước nhưng vẫn không thể ngăn chặn đòn đánh.
Hệ thống phòng không Nga sản xuất bảo vệ cơ sở hạt nhân Iran
Hệ thống phòng không Tor-M1 do Nga sản xuất, đóng vai trò bảo vệ cơ sở hạt nhân Natanz. Ảnh: Planet Labs
Theo Defense Express, dữ liệu từ ảnh vệ tinh và nguồn tình báo mở thu thập trong tháng 4/2025 cho thấy, cơ sở hạt nhân Natanz được bảo vệ bởi ít nhất hai tổ hợp tên lửa phòng không tầm ngắn Tor-M1 do Nga sản xuất và 4 bệ phóng của hệ thống phòng không Khordad-15 do Iran phát triển. Ngoài ra, Iran còn bố trí 4 radar Najm 804 và 2 radar tương tự mẫu P-12 “Yenisey” của Liên Xô, làm nhiệm vụ cảnh báo sớm.
Tor-M1 từng được truyền thông quân sự Nga quảng bá là một trong những hệ thống phòng không tầm ngắn hàng đầu, hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết, có khả năng đánh chặn tên lửa hành trình, bom dẫn đường và cả máy bay không người lái với thời gian phản ứng nhanh và khả năng đối phó đa mục tiêu.
Phía Nga từng viện dẫn hiệu quả của hệ thống Tor-M1 trong môi trường chiến đấu tại Syria và Ukraine để chứng minh tính thực chiến của loại khí tài này.
Yếu tố phối hợp giữa Mỹ và Israel
Theo Defense Express, một phần thành công của chiến dịch đến từ việc các cuộc không kích trước đó của Israel đã vô hiệu hóa một số vị trí phòng không chủ chốt của Iran. Điều này khiến khả năng phát hiện và đánh chặn của Iran bị suy giảm ngay từ đầu.
Tuy vậy, không có dấu hiệu cho thấy Israel đã phá hủy hoàn toàn mạng lưới phòng không Iran ở các cơ sở hạt nhân. Trong 12 ngày xung đột, Israel cũng chưa từng xác nhận phá hủy các hệ thống phòng không Tor-M1 do Nga sản xuất.
Hệ thống phòng không Khordad-15 do Iran phát triển. Ảnh: CSIS.
Bên cạnh yếu tố tác chiến phối hợp, vụ việc được cho là đã phơi bày những điểm yếu mang tính cấu trúc trong năng lực phòng không của Iran, đặc biệt là tại cơ sở hạt nhân Natanz – một trong ba mục tiêu chính của đợt không kích.
Hạn chế trong điều phối và chia sẻ dữ liệu
Phân tích từ Trung tâm Nghiên cứu Không phổ biến vũ khí hạt nhân James Martin của Mỹ dựa trên đoạn video rò rỉ từ trung tâm chỉ huy của Iran ở cơ sở Natanz đã hé lộ những vấn đề mang tính hệ thống này.
Đoạn video cho thấy dữ liệu radar từ bốn nguồn khác nhau được hiển thị rải rác trên ba màn hình riêng biệt, dẫn dến phỏng đoán các hệ thống phòng không không có khả năng phối hợp chiến đấu. Đây được xem là điểm yếu lớn trong môi trường tác chiến hiện đại.
Dù chưa rõ đoạn video có phản ánh toàn bộ cấu trúc phòng thủ hay không, các chuyên gia nhận định rằng các hệ thống phòng không tại Natanz nhiều khả năng vận hành một cách phân tán, không có khả năng chia sẻ và tổng hợp dữ liệu theo thời gian thực.
Chính sự thiếu gắn kết và điều phối này được cho là một trong những nguyên nhân khiến Iran, mặc dù bố trí 2 hệ thống phòng không Tor-M1 do Nga sản xuất và 4 bệ phóng của hệ thống Khordad-15, vẫn không thể đánh chặn loạt tên lửa Tomahawk của Mỹ, Defense Express kết luận.
📌 Bài viết này được đóng góp bởi người dùng và bản quyền thuộc về người dùng đã xây dựng bài viết. Bản quyền thuộc về tác giả gốc và chỉ dùng cho mục đích học tập và giao tiếp. Nếu có bất kỳ vi phạm nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi để xóa nó.
Bạn cũng có thể thích
