Trang ChủNgày 1/7/2025, Tòa án Hiến pháp Thái Lan đã ra quyết định tạm đình chỉ chức vụ Thủ tướng của bà Paetongtarn Shinawatra, mở ra một chương mới đầy biến động trong lịch sử chính trị của gia tộc Shinawatra. Đây là sự kiện mới nhất trong chuỗi sóng gió kéo dài hơn hai thập kỷ đối với gia tộc quyền lực này. Bài viết sẽ giúp độc giả nhìn lại toàn bộ hành trình từ đỉnh cao quyền lực đến những lần thất thế của gia tộc có ảnh hưởng lớn nhất chính trường Thái Lan hiện đại.
Bà Paetongtarn, ông Thaksin và bà Yingluck (theo thứ tự từ trái sang). Ảnh: CNA
Sự trỗi dậy và “giai đoạn vàng” của ông Thaksin (2001 – 2006)
Năm 2001, Thaksin Shinawatra, một tỷ phú viễn thông, đã dẫn dắt đảng Thai Rak Thai (Người Thái yêu người Thái) giành chiến thắng vang dội trong cuộc tổng tuyển cử. Với các chính sách chưa từng có như chăm sóc sức khỏe giá rẻ và cho vay làng xã, ông được cho là đã chiếm trọn trái tim của tầng lớp nông dân và người nghèo. Theo Bangkok Post, ông Thaksin trở thành thủ tướng với sự ủng hộ mạnh mẽ từ các vùng nông thôn, đặc biệt là miền Bắc và Đông Bắc Thái Lan.
Năm 2005, ông Thaksin tái đắc cử với số phiếu kỷ lục, trở thành thủ tướng dân cử đầu tiên của Thái Lan tại vị hết một nhiệm kỳ. Tuy nhiên, quyền lực càng lớn, sự phản ứng từ giới tinh hoa đô thị và quân đội càng gia tăng. Những cáo buộc về tham nhũng và lạm dụng quyền lực bắt đầu xuất hiện, làm dấy lên làn sóng phản đối mạnh mẽ từ các tầng lớp trung lưu và giới học giả.
Cuộc đảo chính đầu tiên và thời kỳ lưu vong (2006 – 2011)
Quân đội Thái Lan can thiệp trực tiếp vào chính trường khi ông Thaksin đang ở Mỹ. Ảnh: Getty
Trong lúc ông Thaksin đang ở New York (Mỹ) để dự họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, quân đội Thái Lan đã tiến hành cuộc đảo chính không đổ máu, lật đổ chính phủ của ông. Theo Bangkok Post, cuộc đảo chính được dẫn dắt bởi tướng Sonthi Boonyaratglin, đánh dấu sự can thiệp trực tiếp của quân đội vào chính trường Thái Lan.
Sau cuộc đảo chính, Tòa án Hiến pháp ra phán quyết giải thể đảng Thai Rak Thai. Ông Thaksin đối mặt với các cáo buộc tham nhũng và phải sống lưu vong từ năm 2008 để tránh án tù. Trong thời gian lưu vong, ông vẫn giữ ảnh hưởng lớn trong chính trường Thái Lan thông qua các đảng phái thân cận và các chiến dịch truyền thông.
Quyền lực trở lại qua “người đại diện” (2011 – 2014)
Đảng Pheu Thai (Vì nước Thái), hậu thân của đảng Thai Rak Thai, giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng 7/2011. Bà Yingluck Shinawatra, em gái ông Thaksin, trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Thái Lan. Phe chỉ trích cho rằng bà chỉ là “người đại diện” cho ông Thaksin trong việc điều hành đất nước.
Các cuộc biểu tình lớn nổ ra để phản đối dự luật ân xá được cho là nhằm “dọn đường” cho ông Thaksin về nước. Theo Bangkok Post, các cuộc biểu tình kéo dài nhiều tháng, làm tê liệt hoạt động của chính phủ và dẫn đến tình trạng bất ổn chính trị nghiêm trọng.
Vòng lặp đảo chính và 9 năm quân đội cầm quyền (2014 – 2023)
Tướng Prayut Chan-o-cha lãnh đạo quân đội thực hiện cuộc đảo chính thứ hai, lật đổ chính phủ của bà Yingluck. Bà sau đó cũng phải lưu vong để tránh án tù. Theo Bangkok Post, cuộc đảo chính được thực hiện với lý do khôi phục trật tự và ổn định đất nước.
Quân đội nắm quyền, ban hành hiến pháp mới năm 2017 với nhiều điều khoản củng cố quyền lực cho các cơ quan như Thượng viện và Tòa án Hiến pháp. Trong thời gian này, các đảng phái thân ông Thaksin gặp nhiều khó khăn trong việc tham gia chính trường.
Bà Yingluck đến tòa án năm 2017. Ảnh: Reuters
Thế hệ thứ ba và sự trở về kịch tính (2023 – Nay)
Bà Paetongtarn Shinawatra, con gái út của ông Thaksin, dẫn dắt đảng Pheu Thai trong cuộc tổng tuyển cử diễn ra vào tháng 5/2023. Dù về nhì, đảng này vẫn thành công lập chính phủ liên minh. Theo Bangkok Post, bà Paetongtarn trở thành thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử Thái Lan, đánh dấu sự trở lại của gia tộc Shinawatra trên chính trường.
Ông Thaksin bất ngờ trở về Thái Lan sau 15 năm lưu vong, chấp nhận án tù. Tuy nhiên, ông được chuyển đến bệnh viện để điều trị và sau đó được ân xá. Sự trở về của ông Thaksin gây ra nhiều tranh cãi và làm dấy lên nghi ngờ về sự thỏa thuận giữa ông và giới cầm quyền.
Ngày 1/7/2025, bà Paetongtarn bị Tòa án Hiến pháp tạm đình chỉ chức vụ, đối mặt nguy cơ bị phế truất. Nguyên nhân là do một cuộc điện thoại bị rò rỉ giữa bà và cựu Thủ tướng Campuchia Hun Sen, trong đó bà bị cáo buộc có những phát ngôn không phù hợp về quân đội Thái Lan và cách xưng hô “nhún nhường” với ông Hun Sen, có thể gây tổn hại lợi ích quốc gia. Theo Reuters, bà có 15 ngày để phản hồi trước khi Tòa án Hiến pháp đưa ra phán quyết cuối cùng.
Cùng ngày, Tòa án Hình sự Thái Lan đã mở phiên xét xử đối với cha của bà, cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, liên quan đến cáo buộc phạm tội khi quân.
Ông Thaksin bị truy tố do những phát ngôn trong cuộc phỏng vấn năm 2015 của tờ Chosun Ilbo (Hàn Quốc), trong đó ông bị cho là ám chỉ Hội đồng Cơ mật Hoàng gia có liên quan đến cuộc đảo chính năm 2014 lật đổ chính phủ của bà Yingluck Shinawatra. Nếu bị kết tội, ông Thaksin có thể phải đối mặt với án tù lên đến 15 năm
Bà Paetongtarn phát biểu ngày 1/7/2025 sau khi bị Tòa án Hiến pháp phán quyết tạm đình chỉ chức Thủ tướng. Ảnh: Reuters
Gia tộc Shinawatra đã trải qua hơn hai thập kỷ với nhiều thăng trầm trên chính trường Thái Lan. Từ sự trỗi dậy mạnh mẽ của ông Thaksin, đến những cuộc đảo chính và thời kỳ lưu vong, và giờ đây là thế hệ thứ ba với bà Paetongtarn cũng gặp sóng gió.
Gia tộc này vẫn là một lực lượng chính trị lớn ở Thái Lan. Tuy nhiên, những biến động gần đây cho thấy thách thức mà họ phải đối mặt ngày càng lớn, đặc biệt là từ các cơ quan tư pháp và quân đội. Tương lai của gia tộc Shinawatra do vậy còn nhiều điều khó đoán định.
|
Hiện tại, khả năng bà Paetongtarn Shinawatra trở lại vị trí Thủ tướng Thái Lan đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng. Bà có 15 ngày để nộp bản giải trình trước khi Tòa án Hiến pháp đưa ra phán quyết cuối cùng. Tuy nhiên, tình hình chính trị hiện tại không ủng hộ bà. Đảng Bhumjaithai, một trong những đối tác lớn trong liên minh cầm quyền, đã rút lui khỏi liên minh, làm suy yếu đáng kể sự ủng hộ chính trị dành cho bà. Ngoài ra, bà cũng đang đối mặt với các cuộc biểu tình lớn yêu cầu bà từ chức và một cuộc điều tra riêng biệt từ Ủy ban Chống tham nhũng Quốc gia. |
📌 Bài viết này được đóng góp bởi người dùng và bản quyền thuộc về người dùng đã xây dựng bài viết. Bản quyền thuộc về tác giả gốc và chỉ dùng cho mục đích học tập và giao tiếp. Nếu có bất kỳ vi phạm nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi để xóa nó.
Bạn cũng có thể thích
